Duela bi edo hiru aste JunichiroTanizaki japoniarraren "El elogio de la sombra" ensaigua irakurri nuen. Teoria klase batean gomendatu zuen Mungik eta oso interesgarria iruditu zitzaidan, hortaz, liburudendara juan nintzan egun hartan bertan enkargua egiteko. Oso liburu interesgarria izan da, eta gainera eskertzekoa.
Japonia, japoniar bizimodua, Japoniako kultura, arte japoniarra eta arkitektura eta lorategizaintza japoniarrak oso gustoko izan ditut betidanik, baina azken aldian antzita nuen aurreko guztia. Dula sei urte inguru Japoniara bizitzera juateko gogoak nituen, eta nere ilusioa hor finkatzea izan zen, baina ene Euskal Herria abandonatzearen ideia migarriak atzera bota ninduen (gainera, Fukushimako iskanbila gertatu zen) Japoniarekiko hurbiltasun eta ilusio hori desagertu, edo nere barnean itzal eta laino ilunen atzean izkutatu zen. Ensaigu hau irakurri arte.
Honek nire mirepen hori berpiztu du. Ez dakit zergatik, gauza asko izan ditut eta egin ditut, eta baita gertatu zaizkit, sentimendu hori Tanizaki irakurri aurretik suspertzeko, baina hori "El elogio de la sombra" irakurri arte zegoen bezala mantendu da. Posibleena idazlearen idazteko era eta sentimendua izan direz (irakurtzerakoan nere ingurua laino eta itzalez betetzen zelako sentsazioa baitnuen, edota shoji-ak mogitzen nabaritzen nituen, eta baita Japoniako tradizio eta kultura antzinak suntsizen dituen pasaden mendeko bonbila zaratatsuen beroa nabaritzen nuen), edota jakituria transmititzeko modu ezberdin hori, arkitekturari buruz ezplizituki oso gutxi egiten baitu Junichirok.
Sarreran egiten den komunen arteko konparaketak oso ongi argitzen du zer den japoniar izatea (edo zer izan zen amerikarren inbasioaren aurretik (eta amerikarrak ez zirela horrelakoak izango ingelesen inbasioa gertatu ez balitz esateko beharra dago baita ere...)) eta zer den mendebaldetar izatea. Oso garrantzitsua deritzot honi. Praktikotasun purua (non intxura ere praktikotasunaren menpe dagoen) ongizatearen, atseginaren, gozapenaren aurka.
Bat nator Tanizakirekon, baina zuzenketa bat edo puntuazio bat markatu nahi diot: boligrafoaren adibidea ematen duenean japoniar batek boligrafoa asmatuko balu beste era batera egingo lukela arrazoitzen du. Ados, baina japoniarrek eta txinatarrek europarrei teknologikoki eta zientifikoki egndako aurkipenetan aurrea hartu zieten mendeak atzera, zergatik ba ez zutenbaita ere boligrafoa asmatu? Edo tinteroaren beharrik ez zuen pinzelik? Oso erraz: ez zuten behar. Haien munduaren interpretazioak ez zien horrelako lanabesen beharrik ematen. Beraz arazoa aurrerago doa.
Gehiegi ez luzatzearren hemen utziko dut mezu hau. Baina idazten bukatu baino lehen esan behar dut horaindik ez dudala arkitektu izpiriturik edo ez dudala arkitekturako ideiak ulertzeko erraztasunik, liburu honek arkitekturari buruzko ezagutzak handitu baitizkit, baina uste dut asko eskapatzen zaidala, ez dakidala hartzen, edo hartu dudala eta ez dakidala ikusten.
Irakurri ezazue liburuxka mehe hau, oso lagungarria, polita eta irakurtzeko arin eta atsegina baita.
iruzkinik ez:
Argitaratu iruzkina